Preorientacja zawodowa w przedszkolu

 

„ JA  I  MOJA  PRZYSZŁOŚĆ ”

 

 

            

 

PROGRAM

PREORIENTACJI ZAWODOWEJ

PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 1 W BĘDZINIE

 

  

I.  Podstawy  prawne

 

 

1. USTAWA  z dnia 14 grudnia 2016 r.  art. 1 pkt. 17, 18, 19, 20 ustawy –  Prawo oświatowe  art. 47 oraz art. 2  ust. 1  pkt  4  ustawy z dnia14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe ( Dz. U. z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290, 1669 )

2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ  z dnia 16 sierpnia 2018 r.  w  sprawie  doradztwa  zawodowego (Dz. U. 2018 poz. 1675)

 

 

II.   ZAŁOŻENIA  OGÓLNE  PROGRAMU

 

 

Zadania z zakresu preorientacji zawodowej realizuje nauczyciel wychowania przedszkolnego.

 

Działania powinny być zaplanowane i systematyczne  zgodnie z programem wychowania przedszkolnego.

 

Program stanowi realizację jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników koncepcji preorientacji zawodowej, rozumianej jako ogół działań         o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli                           z pomocą rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci   w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.

 

 

W wieku przedszkolnym dzieci identyfikują się z głównymi postaciami w rodzinie. Początkowo dominuje na tym etapie fantazja i marzenia ukierunkowane na wybrane, zazwyczaj najbliższe, zawody a w miarę rosnącej partycypacji społecznej i poznawania rzeczywistości wzrasta znaczenie własnych zainteresowań i zdolności.

Efektywne działania na rzecz kształtowania preorientacji zawodowej powinny uwzględniać zróżnicowanie zdolności i zainteresowań dzieci.

  

Na każdym etapie wychowania przedszkolnego realizowane są cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów:

 

- Poznawanie własnych zasobów;

- Świat zawodów i rynek pracy;

- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;

- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

 

  

III.   CELE  OGÓLNE  PREORIENTACJI  ZAWODOWEJ

 

 

Celem preorientacji zawodowej jest:

 

 - wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu,

 - kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania,

 - pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci,

 - stymulowanie ich pro-zawodowych marzeń.

 

 

IV. TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO  -  CELE SZCZEGÓŁOWE – OSIĄGNIĘCIA DZIECI

 

1. Poznanie siebie

 

Dziecko:

1.1 określa, co lubi robić;

1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań;

1.3 określa, co robi dobrze;

1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wynikało dla niego i dla innych.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

 

Dziecko:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu  i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie,oraz identyfikuje   oraz  opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;

2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;

2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

 

Dziecko:

3.1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);

3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

 

Dziecko:

4.1 opowiada, kim chciałoby zostać;

4.2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;

4.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie        i  w ramach działań grupy rówieśniczej.

 

 

V.   WARUNKI I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU

 

 

Preorientacja zawodowa powinna być stałą perspektywą prowadzenia wychowania przedszkolnego w ciągu dnia, w trakcie swobodnych zajęć dzieci w kącikach tematycznych oraz w czasie zajęć dotyczących poznawania zawodów najbliższych dziecku. W czasie zajęć dzieci powinny poszerzać świadomość dotyczącą świata zawodów z wykorzystaniem prostych zabaw, np. „Kto to zrobił?” , memo (dopasowywanie atrybutów do zawodów).

 

Formy pracy w zakresie preorientacji zawodowej:

 

- organizacja zajęć i wycieczek (np. do zakładów pracy),

- kąciki tematyczne,

- zabawy tematyczne, naśladowcze, plastyczne,

- zabawy swobodne 

- spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, zapoznanie dzieci z literaturą  dziecięcą / zarówno ilustracja jak i tekst /,

- zajęcia w ramach realizacji podstawy programowej,

- obserwacje, np. w trakcie spacerów.

 

Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

 

a. podczas zajęć wychowania przedszkolnego (w ramach realizacji podstawy programowej);

b. podczas działań, które wynikają z rozporządzenia w sprawie zasad udzielania  i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej , a które prowadzone są przez nauczycieli i specjalistów;

c. podczas innych działań związanych z preorientacją zawodową realizowanych              w przedszkolu i poza nim (np. spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki do zakładów pracy, itp. ).

 

W realizację programu preorientacji zawodowej powinno zostać włączone otoczenie społeczno-gospodarcze, w szczególności rodzice oraz przedstawiciele zakładów pracy i pracodawców, a także instytucji edukacyjnych oraz instytucji działających na rynku pracy.

 

Preorientacja zawodowa powinna być ukierunkowana na kształtowanie:

 

a. proaktywnych postaw dzieci wobec pracy i edukacji

b. sprawczości, tj. przekonania, że są podmiotami własnych działań i są zdolni do wprowadzania zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu;

c. samodzielności i samoobsługi oraz kształtowanie takich cech jak utrzymanie ładu, doprowadzanie podejmowanych prac do końca i porządkowanie miejsca pracy;

d. szacunku do pracy innych;

e. umiejętności współdziałania.

 

Działania realizowane w ramach preorientacji zawodowej powinny wspierać eliminowanie stereotypów dotyczących ról społecznych i zawodowych.

 

Zadania z zakresu preorientacji zawodowej realizuje nauczyciel wychowania przedszkolnego, organizując zajęcia i wycieczki (np. do zakładów pracy), spotkania             z przedstawicielami różnych zawodów.

 

 Metody :  metody aktywizujące

 

 / np. burza mózgów -tzw giełda pomysłów,  drama, mapa pojęć / - dobierane z uwzględnieniem m.in.: wieku uczestników, typu zajęć oraz celów, jakie mają być osiągnięte.

 

metoda projektu - wskazane jest wykorzystanie elementów metody projektu pozwalające na samodzielne formułowanie problemów przez dzieci oraz interdyscyplinarne poszukiwanie rozwiązań. Projekt pozwala dostrzec dzieciom związki między różnymi dziedzinami wiedzy, przygotowuje do przyszłego kooperatywnego uczenia się oraz autorskiego tworzenia schematów poznawczych stanowiących fundamenty dla dalszej edukacji.

 

Szczegółowy opis przykładowych działań podejmowanych przez nauczyciela zawarty został  w scenariuszu, który stanowi załącznik do programu.

 

Efektywność realizacji wyznaczonych celów warunkowana jest pozyskaniem do współpracy rodziców dzieci. Wsparcie ze strony rodziców poprzedzone zaznajomieniem ich z ideą preorientacji zawodowej wzmacnia działania przedszkola w tym obszarze,        a przede wszystkim utrwala kształtowane postawy oraz samodzielność i poczucie sprawstwa u dzieci. Spotkania  z rodzicami służą poszerzaniu świadomości w zakresie zadań i możliwości rozwojowych ich dzieci. Pozyskanie rodziców do współpracy             w obszarze preorientacji zawodowej, gwarantuje możliwość szerszej współpracy            ze środowiskiem lokalnym, np. spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, organizacja wycieczek do zakładów pracy czy organizacja spotkań  z pasjonatami.

 

Szczegółowe ramy tej współpracy opisane zostały w przykładowym scenariuszu

spotkania z rodzicami załączonym do tego programu.

 

 

VI. WERYFIKACJA EFEKTÓW ZAJĘĆ – ZAMIAST OCENIANIA

 

  

Założone cele programu powinny podlegać weryfikacji, a więc ocenie, w jakim stopniu zostały one zrealizowane dzięki podjętym działaniom.

 

Może się to odbywać poprzez:

 

- pytania ewaluacyjne do dzieci (dotyczące zrozumienia przekazywanych treści, potrzeby   kontynuowania / poszerzenia tematu, atrakcyjności zajęć);

- autorefleksję i samoocenę uczestników (swobodne wypowiedzi na zakończenie zajęć  z wykorzystaniem głównie skojarzeń i myślenia analogicznego); 

- zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców; 

- analizę prac dzieci, wykonanych w ramach działań z zakresu preorientacji zawodowej.

 

  

VII.    EWALUACJA  PROGRAMU

  

Rolą ewaluacji programu jest analiza jego skuteczności, tzn. określenie, w jakim stopniu realizacja tego programu przyczynia się do osiągania założonych w nim celów.

 

Ewaluacja prowadzona jest w sposób ciągły poprzez okresowe spotkania osób realizujących program preorientacji zawodowej w przedszkolu, które posłużą omówieniu skuteczności podejmowanych działań.

 

 Proponuje się zastosowanie do ewaluacji technik:

 

- analiza dokumentacji :  dzienniki – tematy zajęć, rozkłady materiałów,

- analiza wytworów dzieci,

- rozmowy z dziećmi,

- rozmowy z rodzicami,

- zdjęcia z zajęć, spotkań,

- można także zastosować metaplan.